1 mei 2022

Het thema van de dodenherdenking op Wieringen is dit jaar ‘Naar huis’. Je kunt de jaarlijkse ceremonie op 4 mei bijwonen in de Hippolytuskerk (aanvang 18.30 uur) of volgen via livestream.

Toen Nederland bevrijd werd in 1945 was nog ruim een kwart van de Nederlandse bevolking niet thuis om de Canadezen toe te zwaaien. De meesten van hen waren geëvacueerd, gedeporteerd of ondergedoken. Zij keerden onder meer terug van tewerkstelling in Duitsland, uit concentratiekampen en van onderduikadressen.

Hoewel de oorlog over was en de bezetter was verdwenen, doemden zich op weg naar huis nu andere vraagtekens op. Want waren al hun familieleden er nog wel? En stond hun huis er nog of was het ingenomen door andere mensen? Daarnaast was de terugreis in sommige gevallen een helse tocht. In het verwoeste Duitsland reden namelijk weinig treinen en de wegen waren slecht, wat de uiteindelijke terugkeer alleen maar bemoeilijkte. Terwijl het verlangen om terug te keren zo groot was.

Voor degenen die terug kwamen was het een extra klap om te horen dat familie en of vrienden overleden waren. In sommige gevallen hoorden zij pas na maanden speuren dat hun familie een deportatie naar een strafkamp of een arrestatie van de Duitse bezetter toch niet overleefd hadden. Ook werden de 'teruggekeerden' onaangenaam verrast omdat hun huis of inboedel compleet verdwenen was. In de meest schrijnende gevallen kwamen ze erachter dat de spullen die zij hadden toevertrouwd aan bekenden, waren doorverkocht of vervreemd omdat niemand meer op de terugkeer van hen had gerekend.

Tijdens de herdenking wordt hierbij stilgestaan met het verhaal van Jan (tewerkgesteld in Duitsland), Lotty (komt terug van een strafkamp) en Paul (ondergedoken en nu op zoek naar zijn dochter Ditte). Elk van hen ervaart op eigen wijze de terugreis en thuiskomst met soms hartverscheurende verhalen.

Actueel
Helaas is het toneelstuk ook in onze tijd nog actueel. Zo komt de situatie van de vele gevluchte Oekraïners angstvallig overeen met het opgevoerde stuk. De mensen die daar inmiddels teruggekeerd zijn, treffen in hun woonplaats ook de verwoestingen van hun huizen aan en hebben het verlies van nabestaanden moeten ervaren. En er zijn meer brandhaarden in de wereld die nog altijd dezelfde gelijkenis vertonen. Voorafgaand aan deze avond wordt hier dan ook bij stilgestaan.

Na het spel zal wethouder Meskers een woord richten tot iedereen. Vervolgens worden alle namen genoemd van de oorlogsslachtoffers die onder de Wieringer bevolking zijn gevallen, de geallieerde slachtoffers die op Wieringen zijn overleden en de Wieringer slachtoffers die in Nederlands-Indië zijn omgekomen. Voor ieder wordt een kaars aangestoken.

Na de bijeenkomst vangt de stille tocht aan om 19.30 uur naar de begraafplaats Zandburen, via Kerkplein, Kremersweg en Noorderlaan. Om 20.00 uur volgt de twee minuten stilte. Voorafgaand blaast trompettist Dirk Bak de taptoe.

Daarnaast zullen de veteranen, wethouder Theo Meskers en belangstellenden kransen en bloemen leggen bij de graven van de oorlogsslachtoffers. Zij worden daarbij bijgestaan door scouts van Corvus Corone.

Het Museumkoor Oosterland zal in de Hippolytuskerk en op de begraafplaats Zandburen de ceremonie muzikaal omlijsten.